Xơ vữa động mạch- nguyên nhân do đâu?

Ngày nay, bệnh lý xơ vữa động mạch đang rất phổ biến. Trong số các tình trạng của xơ vữa thì xơ vữa mạch vành tim gây nên tổn thương đáng tiếc và nguy hiểm nhất. Bệnh lý này dẫn đến tình trạng dòng máu nuôi tim bị hạn chế hay tắc nghẽn. Tim bị thiếu máu cục bộ khiến giảm khả năng co bóp. Từ đó gây ra nhiều tình trạng nguy hiểm cho sức khỏe. Vậy nguyên nhân do đâu gây nên bệnh lý xơ vữa động mạch. 

Xơ vữa động mạch và nguy hiểm tiềm ẩn

Xơ vữa động mạch hay còn gọi là bệnh mạch vành. Tình trạng điển hình của bệnh này là tình trạng các thành mạch bị xơ cứng, mất độ đàn hồi và kèm theo đó là hiện tượng lòng mạch bị thu hẹp do các mảng xơ vữa gây ra. Khi đó dòng máu lưu thông khắp cơ thể bị hạn chế. Khiến thiếu máu đi nuôi cơ quan, đặc biệt là tim.

Theo nhiều nghiên cứu, người ta nhận định rằng mạch máu ở đâu tắc thì xuất hiện hiện tượng thiếu máu của cơ quan đó. Nếu xuất hiện tắc nghẽn, tổn thương ở vị trí mạch máu dẫn đến tim, điều này dẫn đến tình trạng nhồi máu cơ tim, thiếu máu cục bộ. Lâu dài của tình trạng này thường gây suy tim. Không những thế nó còn là nguyên nhân của các cơn đau tim, hiện tượng hiện tượng thiếu máu ngoại vi, đột quỵ- hay gọi chung là các bệnh tim mạch.

Người bệnh sẽ cảm thấy tức ngực, khó thở, mệt mỏi, phù chân. Điều này rất nguy hại cho cơ thể và làm giảm chất lượng cuộc sống, nên cần phát hiện và chữa trị sớm.

Nguyên nhân gây xơ vữa động mạch

Tổn thương thành mạch

Sự hiện diện của LDL trong cơ thể không phải một vấn đề lớn. Trên thực tế, nó cần cho sức khỏe con người. Nó chỉ trở thành vấn đề được quan tâm khi cơ thể không đủ lipoprotein mật độ cao và HDL. HDL- loại hạt loại bỏ cholesterol không mong muốn ra khỏi mô và đưa trở lại gan.

Còn một vấn đề khác là các gốc tự trong cơ thể. Khi không có đủ các chất chống oxy hóa trong chế độ ăn uống, các gốc tự do có thể sẽ bị mất kiểm soát và oxy hóa cholesterol. Và chính các cholesterol bị oxy hóa sẽ gây tổn thương lên thành mạch.

Khi thành mạch bị tổn thương, cơ thể sản sinh ra hàng loạt các phản ứng với mục đích sửa chữa các tổn thương này. Nhưng thật không may nó lại là một phần nguyên nhân gây nên xơ vữa.

Hệ thống miễn dịch gửi các tế bào bạch cầu chuyên biệt là đại thực bào và tế bào lympho T đến nơi tổn thương. Các tế bào bạch cầu chuyên biệt này có tác dụng sửa chữa tổn thương và hấp thụ các tế bào bọt hình thành nên LDL bị oxy hóa.

Tuy nhiên, các LDL bị oxy hóa không bị xử lý bởi những tế bào bạch cầu. Và chúng vẫn tiếp tục phát triển và vỡ ra làm lắng đọng một lượng lớn cholesterol bị oxy hóa vào thành động mạch. Điều này, tiếp tục kích thích các tế bào bạch cầu đến nơi tổn thương , chu trình lại lặp lại. Vô tình trung, nỗ lực sửa chữa tổn thương của hệ miễn dịch lại trở thành một phần của nguyên nhân gây xơ vữa.

Huyết áp cao

Áp lực lên thành mạch tăng cao, tạo ra các thương tổn tại thành mạch do huyết áp cao. Tại vị trí thương tổn trên thành mạch, các phân tử lipoprotein dễ bị bám lại, Từ đó tạo thành các mảng xơ vữa.

Cao cholesterol

Cao cholesterol hay cao mỡ máu là một trong những nguyên nhân gây nên bệnh mạch vành. Do lượng mỡ (cholesterol) trong máu cao tăng nguy cơ chúng bám lại vào thành mạch hơn bình thường.

Tình trạng béo bụng, béo phì

Béo bụng và béo phì là dấu hiệu của chứng rối loạn chuyển hóa. Theo các nghiên cứu trước đó, người ta khẳng định rằng rối loạn chuyển hóa là yếu tố tăng nguy cơ mắc xơ vữa động mạch.

Tuổi tác, giới tính

Tình trạng cơ thể mắc chứng rối loạn chuyển hóa lipid (mỡ) thường gặp ở những người có tuổi. Khi xuất hiện tình trạng này, lipid trong máu tăng, chúng ứ đọng lại các mạch máu và cơ quan trong cơ thể. Trong khi đó ở những người lớn tuổi thành mạch của họ cũng kém đàn hồi và dễ xơ cứng hơn. Đó cũng là lý do người già dễ bị xơ vữa động mạch hơn

Theo một số khảo sát, người ta thấy rằng đàn ông dễ bị xơ vữa động mạch hơn phụ nữ. Tuy nhiên, khi phụ nữ đến thời kỳ mãn kinh thì ngược là do thiếu hụt estrogen.

Lối sống không lành mạnh

Việc nạp vào cơ thể quá nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa từ các thức ăn nhanh, thịt đỏ, lòng đỏ trứng… đem lại hậu quả khôn lường đối với sức khỏe. Không những thế các thực phẩm chứa hàm lượng chất béo như sữa nguyên kem cũng làm cho cholesterol toàn phần trong cơ thể tăng cao, tăng nguy cơ hình thành các mảng bám trên thành mạch.

Ngoài ra, khi lười vận động cơ thể dễ bị tích mỡ hay gặp các chứng rối loạn chuyển hóa lipid. Đây cũng là một trong những nguyên nhân gián tiếp gây xơ vữa động mạch.

Hút thuốc lá, sử dụng đồ uống có cồn gây nên tổn thương các mạch máu vì nó khiến giảm lượng HDL- cholesterol “tốt”. Và làm tăng LDL- cholesterol “xấu” tăng cao, dễ dàng hình thành mảng bám thành mạch do sự dư thừa này. Đây cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây xơ vữa.